Het Issuekabinet
De formatieperiode is aangebroken en de discussie binnen partijen die betrokken gaan worden bij de definitieve samenstelling van een toekomstig kabinet is weer volop in gang. Er wordt gebakkeleid over de keuzes die de komende vier jaar genomen moeten gaan worden. Daarnaast lopen overtuigingen over de beste oplossingen erg uiteen. Zou het niet stoer zijn als in het komend kabinet ministers worden aangesteld die zich richten op de grote maatschappelijke issues van deze tijd? Om hierop in te haken presenteren wij daarom het Issuekabinet! Een aantal kwesties zijn zo aanwezig in de maatschappij, zowel in Nederland als in andere landen, dat hier op innovatieve wijze naar moet worden gekeken. Deze issues verdienen dus hun eigen minister of zelfs ministerie, en horen daarom op de rode loper.
Ministerie van Klimaat
Om te beginnen, het Ministerie van Klimaat. De problematiek rondom het klimaat gaat ons allemaal aan. Er moet passend beleid worden gemaakt want we willen allemaal de Klimaatakkoord-doelen behalen, toch? Dit issue laten vallen onder hetzelfde ministerie als Economische Zaken, gaat niet langer. Dit zie je ook al in de landen om ons heen. België kent een Minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal. Duitsland heeft een minister van Milieu, Natuurbescherming en Reactorveiligheid. Overigens heeft Duitsland al langer het inzicht dat het klimaat iets is dat speciale aandacht verdient: Angela Merkel was immers in de regering Kohl (1994-1998) al Minister van Milieu. Onder het voorgestelde Ministerie van Klimaat zal ook een Minister van het Platteland komen. De boeren hebben namelijk een grote rol in het klimaatbeleid en zijn niet voor niets in opstand, en nu zelfs in de Tweede Kamer gekomen.
Minister van Woningtekort
Een probleem wat doeltreffend moet worden aangepakt is het woningtekort. De oplossingen in de verschillende partijprogramma’s zijn niet allemaal toereikend. De Nederlandsche Bank heeft zo zijn oplossingen voor het probleem: naar verhouding moeten minder koophuizen op de markt komen en het kopen van een huis moet zwaarder belast worden. Deze kwestie heeft de kijk van economen nodig, maar heeft ook zijn eigen politieke tintje: voor partijen als GroenLinks en de PvdA staat het vast dat een koopwoning ook nog betaalbaar moet zijn voor mensen met een lager inkomen. De VVD wil het juist makkelijker maken om een hypotheek te nemen voor mensen die nu moeilijk aan een huis kunnen komen, zoals bijvoorbeeld mensen met een studieschuld. De oplossing is dus niet zo eenduidig, het probleem komt echter met rasse schreden. Niet verkeerd dus om aan dit issue een eigen minister te wijden.
Ministerie van Inclusiviteit
Een ander issue waar niemand omheen kon de afgelopen tijd is geagendeerd door de winnaar van onze eigen Issue Award: de Black Lives Matter beweging. Wij pleiten ook voor een Ministerie van Inclusiviteit. Een ministerie dat verder gaat dan racisme; vrouwen, gehandicapten, LGBTQI+, mensen met zeldzame ziektes en andere gemarginaliseerde groepen krijgen hiermee de aandacht die ze verdienen. Een belangrijk punt: een nieuw integratiebeleid zal ook onder dit ministerie vallen. Een ministerpost als dit kenden we in de ministeries onder Balkenende al en moet nu weer terugkomen.
Ministerie van Digitale Zaken
Een ministerie voor Digitale Zaken ligt wellicht voor de gemiddelde Nederlander minder voor de hand. Om digitalisering kunnen we echter niet meer heen. Er is veel te weinig kennis binnen de Tweede Kamer over het onderwerp. Innovaties op dit gebied gaan heel snel en het is belangrijk dat het onderwerp dichtbij mensen blijft, in plaats van dat het gezien wordt als een bedreiging. Landen als Amerika en China gaan snel met de ontwikkelingen in techniek. Als Europa kunnen we ons onderscheiden door de ethische kant van techniek goed in het zicht te houden.
Minister van Eenzaamheid
Deze pandemie laat nog maar eens zien hoe zuinig we moeten zijn op onze gezondheid. Dit slaat ook op onze mentale gesteldheid. In verscheidene landen, zoals Japan en eerder ook in Groot-Brittannië, is een Minister van Eenzaamheid benoemd. In Nederland is al eerder aandacht geweest voor de klachten van eenzaamheid, onder andere door de campagne Een tegen Eenzaamheid. Een ministerie of eventueel een staatssecretaris kan ervoor zorgen dat dit issue op de radar blijft en dat er gericht beleid op ontwikkeld wordt.
Minister van Issuezaken
Helemaal stoer zou het zijn een speciale Minister van Issuezaken aan te stellen. Een minister die zich er vooral voor inzet om mogelijke crisissen en issues te voorkomen. Door gericht te monitoren wat de effecten van wetgeving en nieuwe maatregelen zijn, en wat er in de samenleving gebeurt, kunnen veel problemen opgelost of voorkomen worden. Deze minister kan daarnaast – mocht er een crisis uitbreken – direct vrijgemaakt worden en de crisis-organisatie en communicatie aansturen en vormgeven. Je kan hiervoor iemand aanstellen met gerichte kennis en ervaring, hiermee voorkom je overbelasting bij ministers. Bovendien kan deze alle problemen die (kunnen) ontstaan op het gebied van nieuwe of bestaande wetgeving al in de uitvoering signaleren, en er aandacht voor vragen.
Al met al denken wij dat dit Issuekabinet de belangrijkste zaken die nu spelen de aandacht geeft die ze verdienen. Hoewel het de formatie misschien niet gemakkelijker zal maken, worden wij als land er uiteindelijk wel beter op.