Communicatie is een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven. Het stelt ons in staat om ideeën over te brengen, informatie uit te wisselen en relaties op te bouwen. Effectieve communicatie is cruciaal in zowel persoonlijke als professionele contexten.
Echter, communicatie is vaak complex en er ontstaan soms misverstanden. Daarom hebben experts verschillende modellen ontwikkeld om de processen achter succesvolle communicatie te verklaren en verbeteren.
Communicatiemodellen helpen ons dan ook om de processen en elementen die betrokken zijn bij effectieve communicatie beter te begrijpen. In dit artikel gaan we dieper in op het communicatiekruispunt van Betteke van Ruler en specifiek, het overredingsmodel.
De communicatiestrategieën volgens Betteke van Ruler
1. Informeren
Informeren is een strategie waarbij je simpelweg informatie verstrekt aan je doelgroep zonder de mogelijkheid tot interactie. Het is eenrichtingsverkeer en heeft als doel om bekendheid te vergroten of mensen te helpen bij het nemen van beslissingen.
2. Overreden
Bij overreden probeer je de doelgroep te beïnvloeden zonder interactie aan te gaan. Hierbij richt je je op het beïnvloeden van kennis, houding en/of gedrag, meestal door middel van massacommunicatie. Reclame en propaganda zijn voorbeelden van overreding, evenals het promoten van een organisatie.
3. Dialogiseren
Dialogiseren betekent in gesprek gaan met je doelgroep. Er is sprake van tweerichtingsverkeer, zoals tijdens werkoverleg of een brainstormsessie, zonder dat er altijd sprake hoeft te zijn van beïnvloeding. Dialogiseren kan een brug vormen bij interactieve besluitvorming.
4. Formeren
Formeren houdt in dat je in gesprek gaat met de doelgroep met als doel hen te beïnvloeden. Lobbyen is een voorbeeld hiervan. Formeren wordt vaak ingezet wanneer er conflicterende belangen spelen.
Lees ook: Communicatiekruispunt Betteke van Ruler
Wat is het overredingsmodel?
In de jaren ’80 werd het overredingsmodel geïntroduceerd. Dit model draait om het organiseren van alle formele communicatie van een organisatie. Het doel is om zo een positieve indruk te creëren bij geselecteerde doelgroepen voor de plannen en beslissingen van de organisatie.
In dit model gaat het niet zozeer om de inhoud, maar meer om het overtuigen van de doelgroep: hoe zorg je ervoor dat de belangrijkste boodschap effectief overkomt? En dat het imago van het bedrijf positiever wordt? Het draait vooral om de verpakking van de boodschap. Dit model vereist onderzoek naar de doelgroep en planning en regie over de communicatie.
Het overredingsmodel heeft zowel voor- als nadelen. Omdat het al zo lang wordt toegepast, hebben mensen vaak door dat de werkelijkheid anders is dan hoe een organisatie het presenteert. Daarom kan dit model op de korte termijn effectief zijn, maar op de lange termijn kan dit leiden tot cynisme.
Lees ook: Framing
Voorbeelden van toepassing van het overredingsmodel
Het overredingsmodel is een effectieve techniek om anderen te overtuigen en te beïnvloeden. Het wordt vaak gebruikt in marketing, verkoop en communicatie om mensen te motiveren een bepaalde actie te ondernemen of een standpunt in te nemen.
Voorbeeld 1: Online winkelen
Stel je voor dat je een online winkel runt die gespecialiseerd is in sportkleding. Om klanten te overtuigen bij jouw winkel te kopen, kun je gebruik maken van het overredingsmodel. Een veelgebruikte techniek is sociale bewijskracht. Door positieve reviews en testimonials van andere klanten op je website weer te geven, creëer je vertrouwen bij potentiële klanten en motiveer je hen om ook bij jouw winkel te kopen.
Voorbeeld 2: Politieke campagnes
Tijdens politieke campagnes wordt het overredingsmodel veelvuldig toegepast om kiezers te overtuigen om op een bepaalde kandidaat te stemmen. Een vaak gebruikte techniek is autoriteit. Door prominente figuren, zoals bekende politici of beroemdheden, publiekelijk de steun van een kandidaat uit te laten spreken, stijgt het vertrouwen in die kandidaat en zijn mensen eerder geneigd om op hem of haar te stemmen.
Voorbeeld 3: Reclame
Reclame is een gebied waarin het overredingsmodel veelvuldig voorkomt. Een bekende techniek is schaarste creëren. Door bijvoorbeeld aan te geven dat een product slechts beperkt beschikbaar is of dat er een tijdelijke aanbieding geldt, creëer je een gevoel van urgentie bij de consumenten en motiveer je hen om snel tot aankoop over te gaan.
Voorbeeld 4: Overheidscommunicatie
Overheidsinstanties maken ook gebruik van het overredingsmodel in hun communicatie naar het publiek toe. Bijvoorbeeld bij campagnes met betrekking tot gezondheid en veiligheid. Een effectieve techniek hierbij is het inspelen op emoties. Door aangrijpende beelden of verhalen te tonen die de ernst van bepaalde situaties benadrukken, probeert de overheid mensen bewust te maken en hen aan te zetten tot gewenst gedrag, zoals stoppen met roken of veiliger rijden.
Voorbeeld 5: Onderhandelingen
Het overredingsmodel kan ook van toepassing zijn tijdens onderhandelingen. Een veelgebruikte techniek is wederkerigheid. Door een kleine gunst te verlenen aan de andere partij, creëer je een gevoel van verplichting bij hen om ook iets terug te doen. Dit kan helpen om tot een win-win situatie te komen waar beide partijen tevreden mee zijn.
Conclusie
Communicatiemodellen bieden ons dus een raamwerk om de complexe processen van menselijke communicatie beter te begrijpen. Ze laten zien hoe informatie wordt gecodeerd, verzonden, ontvangen en gedecodeerd tussen zenders en ontvangers. Door gebruik te maken van deze modellen kun je je communicatieve vaardigheden verbeteren en effectiever met anderen communiceren.
Binnen de communicatiemodellen is het overredingsmodel een krachtige techniek die je op verschillende manieren kunt toepassen om anderen te beïnvloeden en te overtuigen. Of het nu gaat om online winkelen, politieke campagnes, reclame, overheidscommunicatie of onderhandelingen, het begrijpen en toepassen van het overredingsmodel helpt om de gewenste resultaten te behalen.
Zie ook: ZBMO-communicatiemodel.
Hulp nodig van een communicatieadviesbureau?
Communicatiemanagement gaat niet over één nacht ijs en kan een uitdagende opdracht zijn. Heb je hulp nodig bij het in de praktijk brengen van deze tips? Neem dan contact met ons op, wij helpen je graag!