De kunst van het luisteren
Een belangrijk en steeds vaker genegeerd onderdeel van het communicatieproces is luisteren. En dat kwam heel duidelijk naar voren tijdens het congres voor Publieke Communicatie dat Logeion onlangs organiseerde toen er na een korte poll onder de deelnemers een wordcloud tevoorschijn kwam met het woord ‘luisteren’ in heel grote letters: voor collega’s uit het communicatievak was dit een groot en misschien wel het grootste aandachtspunt van deze tijd. Tijdens een van de paneldiscussies die volgden hield Miranda de Vries (burgemeester van Etten-Leur) een warm pleidooi om vooral in gesprek te gaan en naar verschillende belanghebbenden te luisteren, voordat een beslissing wordt genomen of voordat er over wordt gecommuniceerd. De nadruk moet daarbij liggen op de brede middengroep die vaak minder wordt gehoord dan de meer vocale partijen op de flanken.
Het was tijdens hetzelfde congres dat Bart Brandsma, filosoof en schrijver van het boek Polarisatie, nogmaals de nadruk legde op het belang van het luisteren naar wat hij de ‘stille middengroep’ noemt. Op heldere wijze legde hij uit dat met name tegenpolen in een debat of discussie veel ruimte en zendtijd van de media krijgen en dus de mogelijkheid krijgen om hun mening breed uit te dragen. Zonder dat hun mening breed gedragen wordt. Het brede en stille midden zou juist veel meer aandacht moeten krijgen. Of zoals Lot van Hooijdonk, Groen Links wethouder in Utrecht het in 2018 verwoordde: “Wat mij als wethouder in de gemeente Utrecht bezighoudt, is hoe we de stille meerderheid in de stad een stem kunnen geven. Een stem die we nodig hebben om de goede beslissingen te nemen in onze democratie. Dat lukt nu niet altijd goed. Je ziet dat de politiek zich daardoor soms laat leiden door ‘het nieuws’; nieuws dat per definitie over de uitzondering gaat. Dat moet beter.”
Luisteren is misschien wel belangrijker dan ooit geworden. Goed luisteren kan onbegrip en hopelijk ook polarisatie voorkomen. Of zoals Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib onlangs de Duitse bondskanselier Merkel aanhaalde in het programma De Vooravond die haar zorg uitsprak over de verruwing van taalgebruik en aangaf dat dit een opmaat is naar verruwing van gedrag en in een later stadium naar geweld. Beter naar elkaar luisteren, en zeker naar het stille midden, zou een manier kunnen zijn om deze glijdende schaal tot stilstand te brengen. Daar waar polarisatie en scherpe tegenstellingen de overhand krijgen, zal het moeilijker worden om een issue niet te laten ontsporen en een bevredigende oplossing te vinden die past bij het “stille midden”. Ontevredenheid aan de flanken moeten we dan maar op de koop toenemen.
Ons bureau heeft ruime ervaring in het maken en managen van (maatschappelijke) issues en het verbinden van de flanken met het midden. Het zit in ons DNA om organisaties hierin te ondersteunen en van het juiste advies te voorzien. Voor meer informatie hierover kun je contact met ons opnemen via .
