Corporate Governance, ook wel deugdelijk bestuur genoemd, is een bestuursvorm waarin het managent ernaar streeft om de onderneming, instelling of organisatie zo efficiënt en verantwoord mogelijk te laten werken.
Binnen deze bestuursvorm staat het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid en de genomen beslissingen centraal. Deze verantwoording legt de organisatie af aan werknemers, opdrachtgevers, belanghebbenden en de samenleving.
Corporate Governance: integriteit en transparantie staan centraal
Binnen dit deugdelijke bestuur spelen integriteit en transparantie een belangrijke rol, zodat controle en verantwoording een natuurlijk proces vormen. Niet alleen de uitkomsten en de keuze voor de inzet van beleidsinstrumenten is transparant, maar transparantie staat centraal in de gehele keten.
Beginnend bij agendasetting tot de uitvoering van het beleid zijn alle keuzes en afwegingen inzichtelijk voor alle belanghebbenden. Door deze transparantie is het voor stakeholders eenvoudig om invloed uit te oefenen op het besluitvormingsproces en op de financiële positie van de onderneming.
Ook milieugroeperingen en andere actiegroepen krijgen een belangrijke stem, want door het inzicht in afwegingen en keuzes neemt de druk toe om de organisatie milieuvriendelijker te maken. Het is voor de onderneming dan lastiger om geen gehoor te geven aan de publieke opinie en beslissingen achter gesloten deuren te nemen. Actiegroepen en stakeholders hebben met de transparante regievoering dus een groot instrument in handen om pressie uit te oefenen.
Om ervoor te zorgen dat alle ondernemingen en beurgenoteerde bedrijven zich aan de transparante besluitvorming houden, is er een gedragscode ontwikkeld. Deze code, afkomstig van de code-Frijns en code-Van Manen, wordt ook wel de Code Tabaksblat genoemd. Deze code bestaat uit 100 ‘gedragsregels’ die in 2004 ook in de wet zijn opgenomen. De gedragscode is hiermee geen vrijblijvende code, maar een code waar iedere onderneming en ieder beursgenoteerd bedrijf zich aan moet houden.
Wat is de Code Tabaksblat?
Deze gedragscode, die in 2004 ook in de wet is opgenomen, bestaat uit meer dan 100 regels waarin een aantal zaken verwerkt is:
- welke taak de bestuurders van beurgenoteerde bedrijven uitvoeren
- wat de werkwijze is
- wat de samenstelling is van de bestuurders en commissarissen
- welke beloning deze bestuurders mogen ontvangen
Binnen de code wordt bovendien een grote positie gegeven aan de aandeelhouders, die meer invloed kunnen uitoefenen op de besluitvorming van de processen en de uitvoering van het gevoerde beleid.
Verder is opgenomen dat een commissaris niet meer dan vijf commissariaten mag hebben in één bestuurstermijn en dat bestuurders benoemd mogen worden tot een periode van vier jaar. Hierop zijn vrijwel geen uitzonderingen mogelijk, wat de transparantie en efficiëntie van de besluitvorming ten goede komt.
Ook aan de enorme ‘gouden handdrukken’ kwam met de code een einde aangezien in de code is opgenomen dat deze maximaal de hoogte mag hebben van één jaarsalaris.
Ondernemingen en beursgenoteerde bedrijven moeten ieder jaar een verslag schrijven over de uitvoering van de code.
Afwijken van de code mag en kan in sommige gevallen, mits dit goed onderbouwd is waarom de organisatie voor die afwijking kiest. Hiermee wordt de beslisvrijheid van grote ondernemingen en beursgenoteerde bedrijven ingeperkt zodat beslissingen en de inzet van beleidsmaatregelen onderbouwd en transparant zijn.
Kritiek op de Code Tabaksblat
Ondanks dat de code zorgt voor een transparanter besluitvorming en inzicht in de bestuursvorming en commissariaten geeft, is er ook kritiek op de gedragscode.
Zo werd het voor bestuurders eenvoudiger om een hogere beloning te eisen. Bij de invoering van de code was het juist de bedoeling dat dit minder voor zou komen. Maar door de openbaarmaking van namen en salarissen, werd het voor bestuurders veel eenvoudiger om hetzelfde salaris te eisen als collega-bestuurders.
Bovendien werd door de invoering van de code gevreesd voor strengere regelgeving dan in onze buurlanden. De angst voor het verhuizen van topbestuurders naar andere landen is een reële angst waar veel bedrijven mee worstelen.
Ook vinden veel bedrijven de macht van de aandeelhouders te groot waardoor de code juist voor ontwikkelingen zorgt in tegengestelde richting en transparantie binnen de besluitvorming minder wordt.
Ondanks deze kritiekpunten is de gedragscode een veelgebruikt instrument om bedrijven, bestuurders en beursgenoteerde bedrijven te controleren en verantwoording af te laten leggen over genomen beslissingen.
Zeker op het gebied van reputatiemanagement speelt de code een belangrijke rol. Bij een jaarlijks onderzoek van PWC gaf een groot deel van de topbestuurders aan dat zaken als corporate governance systemen, het uitvoeren van risicomanagement op een wereldwijde schaal en het voldoen aan steeds strengere regelgeving, belangrijke invloed heeft op de reputatie van de onderneming.
Corporate Governance en reputatiemanagement
Reputatiemanagement is voor iedere onderneming belangrijk en zeker voor beursgenoteerde bedrijven. Reputatiemanagement is dan ook onlosmakelijk verbonden met een deugdelijk bestuur en een goede verantwoording van de genomen beslissingen.
Zeker door de invloed van milieugroeperingen of andere actiegroepen is reputatiemanagement nog meer in belang toegenomen. Geen enkele onderneming zit te wachten op een slechte naam waarmee sponsormogelijkheden wegvallen of via social media allerlei geruchten opduiken omtrent ‘foute’ beslissingen. Voor iedere onderneming is het dan ook belangrijk om in te zien dat een deugdelijk bestuur, waarin transparantie een grote rol speelt, samenhangt met een goede reputatie.
De relatie tussen reputatiemanagement en deugdelijk bestuur is dan ook een relatie die je niet mag onderschatten. Een goed bestuur is zeer bepalend voor de positie van aandeelhouders en bestuurders. Voldoe je als onderneming niet aan het governance model en doe je niet voldoende aan reputatiemanagement? Dan laat je als onderneming kansen liggen en laat je wellicht goede bestuurders lopen.
Kort gezegd is een deugdelijk bestuur dus een transparant bestuur waarin beslissingen op transparante wijze worden genomen. Als een organisatie van de wettelijke gedragscode afwijkt, is het van belang de ‘waarom’ vraag goed te onderbouwen zodat stakeholders, actiegroepen en aandeelhouders inzicht krijgen in de genomen besluiten en de afgewogen beslissingen. Door de organisatie een goed en transparant te besturen, dwing je een betere reputatie af.
Zie ook: Wat is Corporate Social Responsibility?
Hulp nodig bij Corporate Governance en reputatiemanagement?
Heb je hulp nodig bij jouw reputatiemanagement? Neem dan contact met ons op, wij helpen je graag!