In aanloop naar de (vervroegde) Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 komen er verschillende issue-eigenaren aan het woord die zich inzetten om belangrijke kwesties op de politieke agenda te krijgen. De aanleiding voor deze reeks is de groeiende erkenning van het belang van maatschappelijke issues en de actieve rol die diverse organisaties spelen bij het beïnvloeden van beleidsmakers en politici.

In het eerste interview is Carla van Gils aan het woord, voorzitter van de Gezondheidsfondsen voor rookvrij en directeur van KWF Kankerbestrijding. Gezondheidsfondsen voor Rookvrij houden zich bezig met het issue gezondheid en preventie. Hoe zorgt deze organisatie voor aandacht voor hun issue tijdens de aankomende verkiezingen?

“De maatschappij vraagt om rookvrij en we zien dat ook nu veel partijen in hun verkiezingsprogramma’s aandacht hebben voor de Rookvrije Generatie”

Welke issues zijn relevant voor uw organisatie in de aanloop naar de verkiezingen?

Hartstichting, Longfonds en KWF werken in de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij toe naar een samenleving waarin kinderen worden beschermd, tegen (mee)roken en de verleidingstactieken van de tabaksindustrie. Roken is de grootste vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland en extreem verslavend: 80% van de mensen die roken, wil eigenlijk stoppen. Ruim de helft van de mensen die niet (kunnen) stoppen, sterft vroegtijdig aan de gevolgen. Jaarlijks gaat het om ongeveer 20.000 Nederlanders die overlijden aan (mee)roken. Dit willen we voorkomen door de beweging richting een Rookvrije Generatie te versnellen. Samen met andere gezondheidsfondsen werken we tevens toe naar een Gezonde Generatie; een gezonde basis, gezonde leefstijl en een gezonde omgeving voor de Nederlandse jeugd waarin gezonde voeding, voldoende bewegen en vrij blijven van verslavingen aan tabak,- alcohol, drugs en gamen een onderdeel zijn.

Denkt u dat uw maatschappelijk issue op de politieke agenda zal staan deze verkiezingsperiode? En bent u daar als organisatie actief mee bezig?

Vrijwel alle politieke partijen en tal van maatschappelijke organisaties uit het zorgveld zijn het erover eens dat ons zorgstelsel piept en kraakt, en dat er iets moet gebeuren om ziekte te voorkomen. Het bereiken van een Gezonde en Rookvrije Generatie levert hieraan een belangrijke bijdrage. De afgelopen jaren zijn op weg naar een Rookvrije Generatie belangrijke maatregelen geïmplementeerd en gepresenteerd. Nog niet alle aangekondigde maatregelen zijn echter ingevoerd én er zijn nieuwe maatregelen nodig om het aantal mensen dat verslaafd is aan roken te laten dalen. Om ervoor te zorgen dat ook het volgende kabinet zich hier stevig voor inzet, hebben we input geleverd aan verschillende politieke partijen.

Is het issue waar uw organisatie zich mee bezighoudt meer onder de aandacht gekomen in deze verkiezingstijd? En op wat voor manier?

De beweging op weg naar een Rookvrije Generatie is de afgelopen jaren steeds groter geworden. Het draagvlak voor maatregelen is hoog en er staan de komende periode diverse belangrijke stappen op de agenda: vanaf 1 januari worden geen e-sigaretten met smaakjes meer verkocht, per 1 april is er een forse accijnsverhoging en per 1 juli mogen supermarkten geen tabak meer verkopen. De maatschappij vraagt om rookvrij en we zien dat ook nu veel partijen in hun verkiezingsprogramma’s aandacht hebben voor de Rookvrije Generatie en/of specifieke maatregelen voorstellen om te voorkomen dat mensen (over)lijden aan de gevolgen van roken. De koning verwees zelfs in de Troonrede naar de Rookvrije Generatie. Welkome aandacht die laat zien dat we nú moeten doorpakken op weg naar een Rookvrije Generatie.

Waar moet de kiezer op letten als ze uw issue en maatschappelijk thema belangrijk vinden?

Veel partijen hebben in hun verkiezingsprogramma’s aandacht voor de Rookvrije Generatie en/of specifieke maatregelen. Onze prioriteiten zijn hier te vinden.  Verder kun je Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en de Rookvrije Generatie volgen voor specifieke updates rondom het terugdringen van roken. Om op de hoogte te blijven van de activiteiten die we samen met andere gezondheidsfondsen uitvoeren om aandacht te geven aan het belang van de Gezonde Generatie kun je de Samenwerkende Gezondheidsfondsen en de Gezonde Generatie volgen.