In aanloop naar de (vervroegde) Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 komen er verschillende issue-eigenaren aan het woord die zich inzetten om belangrijke kwesties op de politieke agenda te krijgen. De aanleiding voor deze reeks is de groeiende erkenning van het belang van maatschappelijke issues en de actieve rol die diverse organisaties spelen bij het beïnvloeden van beleidsmakers en politici.
In het tweede interview is Rafke Hagenaars aan het woord, voorzitter van het LAKS. Het LAKS houdt zich bezig met alles rondom het thema onderwijs en jongeren. Hoe zorgt deze organisatie voor aandacht voor hun issue tijdens de aankomende verkiezingen?
“Het LAKS vindt het belangrijk dat er meer aandacht komt voor de mentale gezondheid van jongeren en dat het onderwijs inclusief is.”
Welke issues zijn relevant voor uw organisatie in de aanloop naar de verkiezingen?
Het LAKS zet zich in voor alle middelbare scholieren in Nederland. Dit betekent dat alles rondom onderwijs relevant is voor onze organisatie. We zien met name dat de mentale gezondheid van leerlingen – en jongeren in het algemeen – hard achteruitgaat. Daarom vinden we het belangrijk dat partijen concrete actiepunten hebben om prestatiedruk tegen te gaan. Daarnaast zien we ook nog steeds dat segregatie en kansenongelijkheid grote problemen zijn in ons onderwijs. Leerlingen van verschillende onderwijsrichtingen komen elkaar nauwelijks tegen en de verschillen van beschikbare middelen voor leerlingen worden ook steeds groter. Terwijl de ene leerling toegang heeft tot bijles, een laptop en in de mogelijkheid is om mee te gaan met alle uitjes van school, gaat de andere leerling met honger naar school en volgt deze leerling weinig onderwijs, omdat er te weinig docenten zijn. Om deze reden vinden we het ook belangrijk dat partijen plannen hebben voor anti-armoedebeleid. Denk aan het afschaffen van de vrijwillige ouderbijdrage, het verstrekken van schoolmaaltijden en het tegengaan van particuliere partijen die aanvullend onderwijs bieden.
Denkt u dat uw maatschappelijk issue op de politieke agenda zal staan deze verkiezingsperiode? En bent u daar als organisatie actief mee bezig?
Helaas hebben veel partijen onderwijs niet hoog op de agenda staan, maar een aantal partijen vragen wel aandacht voor het onderwijs. Zo spreken partijen over brede brugklassen om segregatie tegen te gaan en staan gratis schoolmaaltijden in verschillende partijprogramma’s genoemd. Er is relatief veel aandacht voor het tegengaan van kansenongelijkheid. Echter, het verbaast ons dat partijen niet veel zeggen over het welzijn van jongeren. Verschillende onderzoeken hebben afgelopen jaren aangetoond dat schooldruk een grote bijdrage levert aan de verslechterende mentale gezondheid van leerlingen. Voor prestatiedruk is dus helaas nog te weinig aandacht.
Het LAKS is actief aan het lobbyen om verschillende maatschappelijke problemen die met het onderwijs te maken hebben onder de aandacht te krijgen bij de politiek. Dit doet het LAKS in gesprekken met politici, in de media en samen met Het Jonge Geluid laten we het geluid horen van jongeren tussen de 12 en 35 jaar.
Is het issue waar uw organisatie zich mee bezighoudt meer onder de aandacht gekomen in deze verkiezingstijd? En op wat voor manier?
De bovengenoemde issues zijn tot nu toe vooral onder de aandacht gekomen in partijprogramma’s. Deze programma’s worden natuurlijk niet door iedereen gelezen. We merken in het publieke debat dat het nog te weinig gaat over onderwijs. Op dit moment krijgen klimaat en migratie meer aandacht. Hoewel het goed is dat het over klimaat en migratie gaat, blijft onderwijs nog achter. Met name aandacht voor het (mentale) welzijn van jongeren blijft achter.
Waar moet de kiezer op letten als ze uw issue en maatschappelijk thema belangrijk vinden?
Het LAKS vindt het belangrijk dat er meer aandacht komt voor de mentale gezondheid van jongeren en dat het onderwijs inclusief is. De kiezer die dit ook belangrijk vindt, kan het beste letten op hoe veel partijen eigenlijk schrijven en wat ze zeggen over het onderwijs. Hebben partijen überhaupt aandacht voor het onderwijs? Daarnaast – om segregatie tegen te gaan – kan de kiezer het beste kiezen voor partijen die willen stimuleren dat leerlingen elkaar meer tegenkomen. Denk aan brede scholen, brede brugklassen en een uitgesteld selectiemoment. Voor inclusief onderwijs is het ook belangrijk dat partijen aandacht hebben voor anti-armoedebeleid. Hoe denken partijen armoede te bestrijden op scholen? Ten slotte gaat de mentale gezondheid van leerlingen en het tegengaan van kansenongelijkheid hand in hand met dat het onderwijs meer gericht zou moeten zijn op de persoonlijke ontwikkeling van de leerling en wat leerlingen willen: welke partijen luisteren naar leerlingen?
